Telugu - prakruti vikruti

తెలుగు - ప్రకృతి వికృతి 

సంస్కృత సమములు ప్రకృతులు, సంస్కృత ప్రాకృత భవములు వికృతులు.

నీరము - నీరు
కష్టం - కస్తి	లేఖ - లేక	సుఖం - సుకం
నిత్యము - నిచ్చలు	గర్భము - కడుపు	పక్షము - పక్క
చిత్రము - చిత్తరువు	అక్షతలు - అక్షింతలు	కాగదం - కాగితం
ఫలకం - పలక	సాక్షి - సాకిరి	ప్రాంతం - పొంత
సూక్ష్మము - సుంత	యాత్ర - జాతర	కవి - కయి
ఓష్ఠము - ఔడు	సూక్తి - సుద్ది	రాట్టు - ఱేడు
బంధము - బందము	ద్వంద్వము - దొందము, దొందు	స్నిగ్ధము - నిద్దము
మర్యాద - మరియాద	ఈర్ష్య - ఈసు	కంఠము - కుత్తుక
ఛాయ - చాయ	భక్తి - బత్తి	రత్నము - రతనము
సపత్ని - సవతి	రాజ్ఞి - రాణి	ఆజ్ఞ - ఆన
సహాయము - సాయము	సహజము -  సాజము	సర్పము - సప్పము
సుధ - సుద్ద	సుఖము - సుకము	సింహము - సింగము
సూచి - సూది	శుకము - చిలుక	సుభగము -  సొబగు
సూక్తి - సుద్ది	స్తంభము - కంబము	స్థూలము - తోలము
స్పటికము - పటిక	స్నానము - తానము	స్నేహము - నెయ్యము
స్వతంత్రము - సొంతము	స్రావము - జావ	స్వర్ణము -  సొన్నము
హింగువ - ఇంగువ	స్వామిని - సాని	స్వామి - సామి
హిమము -  ఇవము	హృదయము - ఎద	ఛాయ - చాయ
తాంబూలము -  తమలము	జలౌకము - జలగ	జట - జడ
తామరసము - తామర	తింత్రిణి - చింత	తుండము - తొండము
తాలము - తాడి	తిథి - తేదీ	తీరము - దరి
మేఘము -  మెయిలు	తుషారము - తుంపర	తురుష్కుఁడు - తురక
యముఁడు -  జముఁడు	మేషము - మేక	మేధస్సు - మెదడు
యమున - జమున	యజ్ఞము - జన్నము	యంత్రము - జంత్రము
యాత్ర - జాతర	యత్నము - జతనము	లాక్ష - లక్క
రహటము - రాట్నము	యామము  - జాము	యోధుఁడు -  జోదు
రాక్షసుఁడు  - రక్కసుఁడు	యౌవనము - జవ్వనము	యోగి - జోగి
రాజభారము - రాయబారము	రథము - అరదము	రత్నము - రతనము
రోషము - రోసము	రాజహంస - రాయంచ	రాత్రి - రాతిరి
లక్ష్మి - లచ్చి	రాశి - రాసి	రాజసము - రాయసము
వంశము - వంగడము	రేఖ - రేక	రూప్యము - రూపాయి
ద్యూతము - జూతము	దేవి  - దేవేరి	వటకము - వడియము
ద్రోణిక - దొన్నె	దోషము - దోసము	దైవము - దయ్యము
నాట్యము - నట్టువ	దౌష్ట్యము - దుండగము	దోషకము - దోసె
నిద్ర - నిదుర	నీరము - నీరు	నిర్బరము - నిబ్బరము
మరీచము - మిరియము	యక్షులు - జక్కులు	భూతము - బూచి
మర్యా ద -  మరియాద	మలినము - మకిలి	మల్లి - మల్లియ
మనుష్యుఁడు - మానిసి	మాన్యము - మన్నెము	మాణిక్యము - మానికము
మార్జిక - మజ్జిగ	ముకుళము - మొగ్గ	ముక్తము - ముత్తెము
మూర్ఖుఁడు - మొద్దు	ముఖశాల - మొగసాల	ముఖము - మొగము
మృత్యువు - మిత్తి	మృత్తిక - మట్టి	ముగ్ధ - ముగుద
పక్షి - పక్కి	మృగము - మెకము	మూలిక - మొక్క
పంక్తి - బంతి	నౌక - నావ	నీరాజనము -  నివ్వాళి
పశువు - పసరము	పరిహాసము - పరేచకము	పద్యము - పద్దెము
మంత్రణము - మంతనము	మంటపము - మండపము	పాదుకలు - పావుకోళ్ళు
పిష్టము - పిండి	పార్శ్వము - ప్రక్క	మతి - మది
పీఠము - పీట	పుండ్రకము - బొట్టు	పుణ్యము - పున్నెము
పూరిక - బూరె	పూజాకరుఁడు -  పూజారి	పుస్తకము -  పొత్తము
పృష్టము - పెరడు	పృథివి - పుడమి	పూర్ణిమ - పున్నమి
ప్రధాని - ప్రగ్గడ	ప్రతిమ - బొమ్మ	ప్రతిజ్ఞ - ప్రతిన
సంభ్రమము - సంబరము	సక్తు - సత్తు(పేలపిండి)	సన్యాసి - సన్నాసి
సంజ్ఞ - సైగ	సంతతి - సంతు	సంతోషము - సంతసము
లాంగలము - నాగలి	శృంగారము - సింగారము	శ్రీ  - సిరి
శిరోనామము - చిరునామ	శిశువు - నిసుఁగు	శీతము - సీతువు
శర్కర - చక్కెర	శాస్త్రము - చట్టము	శిఖ - సిగ
శకునము - సకినము	శక్తి  - సత్తి	శయ్య - సెజ్జ
వ్యవహారము  - బేహరము	వ్యాఖ్యానము -  వైనము	శంక -   జంకు
వేత్రము - బెత్తము	వైద్యుఁడు - వెజ్జు	వ్యర్ధము - వమ్ము
విద్య - విద్దె	విష్ణువు - వెన్నుఁడు	వృద్ధి - వడ్డి
వటువు - వడుగు	వర్ణము - వన్నె	విజ్ఞాపనము -  విన్నపము
ప్రాకారము -  ప్రహరి	బిడాలము - పిల్లి	భరణి - బరిణె
ప్రయాణము -  పయనము	భాండము - బాన	భల్లము -  బల్లెము
త్రినగము - తెనుఁగు	త్యాగము - చాగము	భిక్షము - బిచ్చము
త్రిలింగము - తెలుగు	తృటి - చిటిక	తృతీయ - తదియ
పారదము - పాదరసము	పాయసము - పాసెము	త్వక్కు - తొక్క
దభ్రము - దబ్బర	దేవాలయము - దేవళము	పారావతము -  పావురము
గ్రంథి - కంతి	ఘంట - గంట	ఘటము - కడవ
గౌరవము -  గారవము	గృహము - గీము	గోధూమము -  గోధుమ
గృధ్రము - గద్ద	దృఢము- దిటము	దిక్కు - దెస
దర్భ -  దబ్బ	చేష్ట -  చేత	దేవుఁడు -  దేవర
చేలము - చీర	గార్ధభము - గాడిద	గుచ్ఛము - గుత్తి
కులాయము - గూడు	కూర్పాసము - కుబుసము	క్రాంతి -  కార్తె
చతురస్రము - చదరము	చిత్రము -   చిత్తరువు	చిహ్నము - చిన్నె
ఖని - గని	గర్తము - గుంట	గహ్వరము - గుహ
క్షారము - కారము	క్షేమము - సేమము	ఖడ్గము - కగ్గము
కాష్టము - కట్టె	కుండీ - కుండ	చతురంగము - చదరంగము
కార్యము - కర్జము	కావటి -  కావడి	కావ్యము - కబ్బము
కర్తి - కత్తి	కాకము- కాకి	కాచము - గాజు
కన్య - కన్నె	కబళము - కవళము	కర్తరి - కత్తెర
కండూతి -  కండు	కంథా - గంత	కంద - గడ్డ
హనుమంతుడు - అనుమడు	ప్రశ్న - పన్న	గర్వం - గరువం
కథ - కత	బుద్ధి - బుద్ది	శాస్త్రం - చట్టం
అడవి - అటవి	రాశి - రాసి	ఆజ్ఞ - ఆన
దేవాలయం - దేవళం	స్వామి - సామి	నగరం - నగరు
రత్నం - రతనం	పట్టణం - పట్నం	శ్రీలు - సిరులు
ఖండము - కండ	భక్తి - బత్తి	కావ్యము - కర్జము
ఋషులు - రుసులు	స్థలము - తలము	గర్వము - గరువము
కథ - కత	భాగ్యము - బాగెము	భంగము - బన్నము
పుస్తకము - పొత్తము	భూమి - బూమి	శ్రీ - సిరి
ప్రాణము - పానము	వ్యర్థ - పేద	ఫలము - పండు
శక్తి - సత్తి	ఫలము - పండు	బృంగారము - బంగారము
గుణము - గొనము	గౌరవము - గారవము	శాస్త్రము - చట్టము
రత్నము - రతనము	కాకి - కాకము	రాజు - ఱేడు
పుణ్యము - పున్నెము	కార్యము - కర్జము	స్నానము - తానము
సత్యము - సత్తెము	భక్తి - బత్తి	ఆహారము - ఓగిరము
భాష - బాస	పక్షి - పక్కి	రాత్రి - రాతిరి
గృధము - గద్ద	విద్య - విద్దె	ఆశ్చర్యము - అచ్చెరువు
అక్షరము - అక్కరము	పుస్తకము - పొత్తము	పృథ్వి - పుడమి
భిక్షము - బిచ్చము	ఆకాశము - ఆకసం	కార్యము - కర్జము
శ్రీ - సిరి	పుష్పము - పూవు	గుణము - గొనము
భక్తి - బత్తి	స్థిరము - తిరము	భుజము - బుజము
స్తంభము - కంబము	కీర్తి - కీరితి	రాక్షసుడు - రక్కసుడు
తపస్వి - తపసి	పురి - ప్రోలు	రూపము - రూపు
త్యాగము - చాగము, తేగ	హితము - ఇతము	ఆశ - ఆస
కృష్ణుడు - కన్నయ్య	గర్వము - గరువము	స్వమ్ - సొమ్ము
సుఖము - సుగము	కులము - కొలము	ఫలము - పండు
శక్తి - సత్తి	కృష్ణుడు - కన్నడు, కన్నయ్య	లక్ష్మి - లచ్చి
స్త్రీ - ఇంతి	విద్య - విద్దె	అగ్గి - అగ్ని
నిమిషము - నిముసము	హృదయం - ఎద, ఎడద	సింహం - సింగం
పక్షి - పక్కి	గుణము - గొనము	గృహము - గీము
చంద్రుడు - చందురుడు	జట -  జడ	తీరము - దరి
గర్వం - గరువము	గౌరవం -  గారవము	దీపము - దివ్వె
ఆహారం - ఓగిరం	పక్షము - పక్క	నిజము - నిక్కము
గర్భము -  కడుపు	బ్రహ్మ - బమ్మ	శయ్య - సెజ్జ
భృంగారం - బంగారం	సముద్రం - సంద్రం	సంతోషం - సంతసం
సుఖం - సుకం	దక్షిణ -  దక్కినం	ముఖము - మొగం
ఘటము - కడవ	కార్యం - కర్జము	రథము - అరదము
ఆశ్చర్యము -  అచ్చెరువు	అంకము - అంకె	అంకుశము - అంకుసము
అంగుష్ఠము - అంగుటము	అంచలము - అంచు	అంతఃపురము - అంతిపురము
అక్షతలు  - అక్షింతలు	అక్షరము - అక్కరము	అగాధము - అగడ్త
అటవి - అడవి	అద్భుతము - అబ్బురము	అధికము -  అదనము
అనాధ - అనద	అన్యాయము - అన్నెము	ఆహారము - ఓగిరము
ఇచ్ఛ - ఇచ్చ	ఇష్టిక - ఇటుక	ఈర్ష్య - ఈసు
ఉపాధ్యాయుఁడు - ఒజ్జ	ఋక్షము - రిక్క	ఋషి - రుసి
అపూర్వము -  అపురూపము	అప్సరస - అచ్చర	అమావాస్య - అమవస
అర్ధరాత్రి - అద్దమరేయి	అర్పణము - అప్పనము	ఆందోళిక - అందలము
ఆజ్ఞ - ఆన	ఆధారము - అదరువు	ఆరంభము - ఆరబము
ఆర్య - అయ్య	ఆలస్యము - ఆలసము	ఆశ్చర్యము - అచ్చెరువు
ఆశ్రయము - ఆసరా	కుంతి - గొంతి	కుటీరము - గుడిసె
కుడ్యము - గోడ	కుమారుఁడు - కొమరుఁడు	కురరీ -  గొర్రె
కుర్కురము - కుక్క	కులము - కొలము	కంఠము - గొంతు
కంబళము - కంబళి	కక్ష - చంక	కఠారు - కటారి