వేమన పద్యరత్నాకరము - నీటిలోన మొసలి నిగిడి యేనుగుబట్టు
నీటిలోన మొసలి నిగిడి యేనుగుబట్టు
బైట కుక్కచేత భంగపడును
స్థాన బలిమిగాని తనబల్మి కాదయా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
అర్థం: నీటిలో ఉన్న మొసలి యేనుగును కూడా లోపలికి యీడ్చుకు పోగలుగుతుంది. అదే మొసలి నేల మీద ఉంటే కుక్కకి కూడా భయపడిపోతుంది. ఆలోచించి చూడగా అదంతా స్థానబలం అని తెలుస్తుంది.
వేమన పద్యరత్నాకరము - కులములో నొకండు గుణవంతు డుండిన
కులములో నొకండు గుణవంతు డుండిన
కులము వెలయు వానిగుణముచేత;
వెలయ వనములోన మలయజంబునట్లు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
అర్థం: వంశంలో గుణవంతుడెవడైనా ఉన్నాడా! ఆ వంశము అంతా కీర్తి కెక్కుతుంది. అదెలాగంటే వనంలో ఒక గంధ వృక్షం ఉంటే ఆ వనం అంతా గంధపూరితమై కీర్తికెక్కుతుంది.
వేమన పద్యరత్నాకరము - పంది పిల్లలీను పదియు నైదింటిని
పంది పిల్లలీను పదియు నైదింటిని
కుంజరంబు యీను కొదమ నొకటి
యుత్తమ పురుషుండు యొక్కడు జాలడా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!4
అర్థం: పంది పదిహేను పిల్లన్ని కంటుంది. కాని యేనుగు ఒక్కపిల్లనే కంటుంది. అది చాలదా. ఎంతో మంది పనికిమాలిన వారిని కనడం కంటే మంచివాణ్ణి ఒక్కణ్ణి కంటే చాలు..,అని భావం.
వేమన పద్యరత్నాకరము - ఎరుగువాని దెలుప నెవ్వడైనను జాలు
ఎరుగువాని దెలుప నెవ్వడైనను జాలు
నొరుల వశముగాదు ఓగుదెల్ప
యేటివంక దీర్ప నెవ్వరితరమయా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ !
అర్థం: బుద్ధిమంతునికి బోధించడం చాలా సుళువు. ఏటికి ఒంకర తీర్చడం లాగే మందబుద్ధికి తెలపడం మహాకష్టం.
వేమన పద్యరత్నాకరము - అల్పుడెపుడు బల్కు నాడంబరముగాను
అల్పుడెపుడు బల్కు నాడంబరముగాను
సజ్జనుండు బలుకు చల్లగాను
కంచుమ్రోగునట్లు కనకంబు మోగునా ?
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
అర్థం: అల్పుడు మితిమీరిన ఆడంబరంతో మాట్లాడుతాడు. సత్పురుషుడు చల్లగా మాట్లాడుతాడు. ఎలాగంటే కంచు మ్రోగునట్లు బంగారం మ్రోగదు కదా... అని భావం.
.jpg)
No comments:
Post a Comment